Khám Phá Tiềm Năng Lớn Của Vận Tải Thủy Nội Địa Ở Việt Nam

Việt Nam, với hệ thống sông, kênh đa dạng hơn 2.360 và tổng chiều dài khoảng 41.900km, tạo ra một cơ hội lớn cho việc phát triển vận tải thủy nội địa. Tuy nhiên, thực tế cho thấy tiềm năng này vẫn chưa được khai thác đầy đủ do đầu tư chưa đủ lớn, chỉ chiếm khoảng 2% tổng đầu tư toàn ngành trong giai đoạn 2001 – 2020. Để thực hiện Nghị quyết về cơ cấu lại thị trường vận tải, đặc biệt là giảm thị phần vận tải đường bộ và tăng thị phần vận tải đường thủy, hàng hải, đường sắt, và hàng không, đòi hỏi sự nỗ lực và quyết tâm lớn từ ngành Giao thông Vận tải.

Tiềm Năng Lớn Đằng Sau Các Con Sông

Theo số liệu từ Cục Đường thủy nội địa, Bộ Giao thông Vận tải, Việt Nam nằm trong top các quốc gia có mật độ sông, kênh cao nhất thế giới. Với hơn 2.360 con sông và kênh có tổng chiều dài khoảng 41.900km, cùng với hơn 120 cửa sông, tiềm năng phát triển vận tải thủy nội địa tại Việt Nam là rất lớn.

Hiện nay, có tổng cộng 17.253km đường thủy nội địa được quản lý và khai thác, chiếm 41,2% tổng chiều dài sông, kênh cả nước. Trong đó, đường thủy nội địa quốc gia do Cục Đường thủy nội địa trực tiếp quản lý là 7.180,8 km.

Về cảng, Việt Nam có tổng cộng 306 cảng (198 cảng hàng hóa, 11 cảng hành khách, 97 cảng chuyên dùng), 6.456 bến thủy nội địa (4.964 bến có phép hoạt động, còn lại là bến không phép) và 2.526 bến khách ngang sông. Các cảng biển ở miền Bắc và miền Nam có kết nối tự nhiên với tuyến đường thủy nội địa, đồng thời còn kết nối với tuyến vận tải ven biển thông qua 120 cửa sông.

Về đội tàu, tính đến cuối năm 2022, có tổng cộng 237.622 phương tiện thủy nội địa, với tổng trọng tải khoảng 22,2 triệu tấn, tổng sức chở là hơn 619.000 người, và tổng công suất gần 16,4 triệu Cv, độ tuổi bình quân là 15 năm.

Sự Phát Triển Nhanh Chóng Của Vận Tải Thủy Nội Địa

Thị phần của vận tải thủy nội địa, mặc dù chỉ chiếm khoảng 21% về luân chuyển hàng hóa toàn ngành, nhưng đã có những bước phát triển đáng kể. Riêng năm 2022, sản lượng vận tải hàng hóa đường thủy nội địa đạt hơn 387 triệu tấn, tăng 22,7% so với cùng kỳ năm 2021. Luân chuyển hàng hóa đạt 93 tỷ tấn.km, tăng 37% so với cùng kỳ 2021.

Một điểm đáng chú ý là sự phát triển nhanh chóng của hàng container đường thủy nội địa, đặc biệt là ở khu vực phía Nam. Tại cảng biển Bà Rịa – Vũng Tàu, hàng container đường thủy nội địa chiếm đến 43% tổng lượng hàng container thông qua cảng.

Vận tải hàng hóa bằng phương tiện mang cấp VR-SB trên tuyến vận tải đường thủy ven bờ biển đã và đang đóng góp tích cực trong việc tăng thị phần vận tải đường thủy và giảm tải áp lực cho giao thông đường bộ. Trong giai đoạn 2020 – 2021, lượng hàng hóa vận chuyển bằng phương tiện VR-SB thông qua các cảng thủy nội địa và cảng biển đạt hơn 273 triệu tấn, tăng hơn 200% so với giai đoạn 2017 – 2019. Riêng năm 2022, con số này đạt hơn 85 triệu tấn, tăng 15% so với năm 2021.

Lợi Ích Về Kinh Tế, Xã Hội và Môi Trường

Phát triển vận tải thủy nội địa không chỉ giúp Việt Nam tận dụng tối đa tiềm năng từ lợi thế tự nhiên, mà còn giải quyết nhiều thách thức về chi phí và môi trường. Theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, vận tải đường thủy nội địa có lợi thế về chi phí, với mức tiết kiệm khoảng 0,17 – 0,2 USD cho mỗi tấn/km so với vận tải đường bộ.

Sự an toàn cũng là một điểm mạnh của vận tải thủy nội địa, với số liệu từ Ủy ban An toàn giao thông quốc gia. Năm 2021, tai nạn đường thủy nội địa chỉ chiếm 0,46% so với đường bộ, và gây tử vong ở mức 0,6%. Năm 2022, con số này giảm xuống 0,28%, và tử vong chiếm 0,72%. So sánh với đường bộ, việc phát triển đường thủy nội địa và đường sắt cũng đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ tai nạn giao thông đường bộ.

Một lợi ích rõ ràng khác là giảm phát thải. Các tính toán từ Cục Đường thủy nội địa và các chuyên gia cho thấy phương tiện vận tải thủy sẽ phát thải ít hơn nhiều so với đường bộ. Ví dụ, để vận chuyển 01 TEUs bằng phương tiện thủy nội địa cần khoảng 4 lít dầu, trong khi đó, nếu vận chuyển bằng phương tiện đường bộ, cần khoảng 30 lít dầu. Điều này không chỉ tiết kiệm chi phí mà còn giảm phát thải khí nhà kính ra môi trường, ước tính là thấp hơn 3 – 4 lần so với đường bộ.

Phát Triển Vận Tải Thủy Nội Địa – Lựa Chọn Hữu Hiệu Cho Việt Nam

Rõ ràng, phát triển vận tải thủy nội địa không chỉ là cơ hội mà còn là giải pháp hiệu quả cho nhiều thách thức đang đối mặt. Nó không chỉ đóng góp vào mục tiêu Net Zero của Việt Nam mà còn giúp tối ưu hóa sự kết hợp giữa chi phí và lợi ích, đồng thời giảm áp lực cho giao thông đường bộ. Đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng, điều này mang lại cơ hội tiết kiệm chi phí và một môi trường bền vững hơn. Với sự cam kết và nỗ lực, Việt Nam có thể khám phá và phát triển tiềm năng lớn từ vận tải thủy nội địa, đồng hành cùng sự thịnh vượng và phát triển bền vững của đất nước.**

Hãy chọn Fast Shipping Viet Nam – Đối tác tin cậy cho dịch vụ vận tải biển và đường thủy nội địa!