Các Tiêu Chuẩn An Toàn Cần Lưu Ý Khi Vận Chuyển Hàng Hóa Nguy Hiểm Bằng Đường Biển

Vận chuyển hàng hóa nguy hiểm bằng đường biển đòi hỏi tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn để đảm bảo an toàn cho con người, tàu biển và môi trường. Dưới đây là những tiêu chuẩn và lưu ý quan trọng trong quá trình vận chuyển.

I. Tuân Thủ Quy Định IMDG Code

IMDG Code (International Maritime Dangerous Goods Code) là bộ quy định quốc tế do Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO) ban hành nhằm đảm bảo việc vận chuyển hàng hóa nguy hiểm qua đường biển được an toàn, tránh rủi ro cho tàu, con người và môi trường.

Nội Dung Chính Của IMDG Code

1. Phân Loại Hàng Hóa Nguy Hiểm:
   Hàng hóa nguy hiểm được chia thành 9 nhóm chính:

   • Nhóm 1: Chất nổ (Explosives).
   • Nhóm 2: Khí dễ cháy, khí độc (Gases).
   • Nhóm 3: Chất lỏng dễ cháy (Flammable Liquids).
   • Nhóm 4-5: Chất rắn dễ cháy, chất oxy hóa.
   • Nhóm 6: Chất độc, chất lây nhiễm (Toxic and Infectious Substances).
   • Nhóm 7: Chất phóng xạ (Radioactive Material).
   • Nhóm 8: Chất ăn mòn (Corrosive Substances).
   • Nhóm 9: Các loại hàng nguy hiểm khác.

2. Yêu Cầu Đóng Gói và Ghi Nhãn:

Quy định ghi nhãn:

• Ký hiệu cảnh báo: Sử dụng biểu tượng màu sắc và hình ảnh đặc trưng để nhận diện loại nguy hiểm. Ví dụ:
  • “Flammable” (Chất dễ cháy): Biểu tượng ngọn lửa trên nền đỏ.
  • “Toxic” (Chất độc): Đầu lâu xương chéo trên nền trắng đen.
  • “Corrosive” (Chất ăn mòn): Biểu tượng hóa chất ăn mòn tay.
• Mã UN: Là mã số nhận dạng hàng hóa nguy hiểm do Liên Hợp Quốc quy định. Mã UN giúp phân biệt từng loại hàng hóa cụ thể trong cùng một nhóm.

Quy định đóng gói:

    Sử dụng các vật liệu đóng gói đạt chuẩn quốc tế, đảm bảo chịu được va đập, nhiệt độ, và áp suất.

Đóng gói đúng theo phân loại, ví dụ:

• Thùng thép không gỉ cho axit.
• Container lạnh cho chất lỏng dễ bay hơi.

1. Hồ Sơ và Tài Liệu:

   • MSDS (Material Safety Data Sheet): Mô tả đặc điểm của hàng hóa nguy hiểm.
   • Vận đơn: Bao gồm thông tin về loại hàng, mã UN (United Nations Number) và các yêu cầu đặc biệt.
   • Giấy phép vận chuyển, nếu cần.

2. Quy Định Sắp Xếp Trên Tàu:

   • Hàng hóa nguy hiểm phải được sắp xếp cách ly theo tính chất hóa học để tránh phản ứng nguy hiểm.
   • Container chứa chất độc hại hoặc dễ cháy phải đặt ở khu vực dễ tiếp cận trong trường hợp khẩn cấp.

Ví Dụ Áp Dụng Thực Tế

Ví dụ 1: ExxonMobil và Vận Chuyển Dầu Mỏ

ExxonMobil, một trong những công ty năng lượng lớn nhất thế giới, tuân thủ nghiêm ngặt IMDG Code khi vận chuyển dầu mỏ và các sản phẩm hóa dầu.

• Phân loại: Các sản phẩm dầu mỏ được xếp vào nhóm 3 (Chất lỏng dễ cháy).
• Đóng gói: Sử dụng các thùng chứa đạt chuẩn quốc tế, đảm bảo chịu được áp suất và nhiệt độ cao.
• Sắp xếp trên tàu: Dầu mỏ được đặt trong các bồn chứa cách ly, trang bị hệ thống thông gió và cảm biến phát hiện rò rỉ.
• Tài liệu: ExxonMobil cung cấp đầy đủ MSDS, thông tin mã UN (ví dụ: UN1203 cho xăng dầu) và vận đơn cho mỗi lô hàng.

Ví dụ 2: BASF và Vận Chuyển Hóa Chất

BASF, tập đoàn hóa chất hàng đầu thế giới, vận chuyển hàng nghìn tấn hóa chất nguy hiểm qua đường biển mỗi năm:

• Phân loại: Hóa chất ăn mòn như axit sulfuric được phân vào nhóm 8 (Chất ăn mòn).
• Đóng gói: BASF sử dụng các container chuyên dụng, có lớp lót chống ăn mòn.
• Ghi nhãn: Dán nhãn “Corrosive” (ăn mòn) với biểu tượng màu trắng đen và mã UN (ví dụ: UN1830 cho axit sulfuric).
• Hệ thống cảnh báo: Container được trang bị cảm biến phát hiện rò rỉ, đảm bảo xử lý kịp thời nếu xảy ra sự cố.

Lợi Ích Của Việc Tuân Thủ IMDG Code

1. An Toàn: Bảo vệ con người, tàu thuyền và môi trường biển.
2. Giảm Rủi Ro Pháp Lý: Tránh vi phạm quy định quốc tế, gây chậm trễ hoặc bị phạt.
3. Xây Dựng Uy Tín: Nâng cao hình ảnh doanh nghiệp với khách hàng và đối tác quốc tế.

Việc tuân thủ IMDG Code là điều kiện tiên quyết giúp doanh nghiệp đảm bảo an toàn và duy trì hoạt động vận chuyển hàng hóa nguy hiểm bền vững.

II. Bố Trí và Lưu Trữ Trên Tàu

Vận chuyển hàng hóa nguy hiểm bằng đường biển cần lưu ý khi việc sắp xếp hàng hóa nguy hiểm trên tàu cần được thực hiện cẩn thận để tránh nguy cơ cháy nổ hoặc các phản ứng hóa học nguy hiểm.

Nguyên tắc bố trí:

• Cách ly: Các loại hàng hóa có nguy cơ phản ứng với nhau phải được cách ly trong khoang riêng.
• Khoang chứa đặc biệt: Hàng hóa dễ cháy hoặc chất phóng xạ phải được đặt trong các khoang chuyên dụng, có kiểm soát nhiệt độ và độ ẩm.
• Đánh dấu vị trí: Container chứa hàng hóa nguy hiểm phải được đánh dấu dễ nhận diện để xử lý kịp thời trong trường hợp khẩn cấp.

III. Đào Tạo và Năng Lực Nhân Viên

Nhân viên tham gia vào quá trình vận chuyển hàng hóa nguy hiểm cần được đào tạo bài bản về kỹ năng xử lý tình huống và nắm rõ các quy định an toàn.

Đào tạo bao gồm:

• Hiểu biết về phân loại và nguy cơ của từng loại hàng hóa.
• Cách xử lý tình huống khẩn cấp, như rò rỉ, cháy nổ hoặc hư hỏng hàng hóa.
• Quy trình sơ tán và sử dụng thiết bị bảo hộ cá nhân.

IV. Trang Bị Hệ Thống An Toàn Trên Tàu

Hệ thống an toàn trên tàu là yếu tố then chốt để bảo vệ con người, hàng hóa và tàu khỏi các rủi ro tiềm ẩn khi vận chuyển hàng hóa nguy hiểm. Việc trang bị đầy đủ và hiện đại không chỉ đáp ứng yêu cầu của IMDG Code mà còn giảm thiểu nguy cơ xảy ra sự cố trên biển.

1. Hệ Thống Phòng Cháy Chữa Cháy

Thiết Bị Chữa Cháy

• Bình chữa cháy CO2: Hiệu quả trong việc dập tắt các đám cháy do chất dễ cháy (nhóm 3) hoặc cháy điện.
• Bọt hóa học (Foam Fire Extinguisher): Dùng cho các đám cháy chất lỏng như dầu, hóa chất.
• Nước áp suất cao: Được sử dụng để làm mát các container chứa chất dễ cháy hoặc chất phản ứng hóa học.

Hệ Thống Cảm Biến Cháy Nổ

• Cảm biến khói và nhiệt độ: Lắp đặt tại các khoang chứa hàng để phát hiện sớm nguy cơ cháy nổ.
• Hệ thống phun nước tự động (Sprinkler): Kích hoạt ngay khi cảm biến phát hiện nhiệt độ bất thường.

2. Hệ Thống Thông Gió và Khử Độc

Thông Gió

• Quạt thông gió chuyên dụng: Đảm bảo lưu thông không khí trong các khoang chứa hàng nguy hiểm, đặc biệt là hàng hóa dễ bay hơi hoặc phát sinh khí độc (nhóm 6).
• Hệ thống làm mát: Giảm nhiệt độ trong các container chứa chất dễ cháy, tránh hiện tượng tự bốc cháy.

Thiết Bị Khử Độc

• Máy lọc khí độc: Sử dụng để loại bỏ các khí nguy hiểm phát sinh từ hàng hóa, như khí ammonia hoặc sulfur dioxide.
• Thiết bị hấp thụ khí rò rỉ: Đặt trong khu vực lưu trữ các chất hóa học dễ phát khí độc.

3. Thiết Bị Phát Hiện và Cảnh Báo

Hệ Thống Giám Sát Container

• Cảm biến rò rỉ hóa chất: Giám sát liên tục các container chứa hàng hóa nguy hiểm để phát hiện rò rỉ.
• Theo dõi nhiệt độ và áp suất: Đặc biệt quan trọng với các hàng hóa như khí nén (nhóm 2) hoặc chất lỏng dễ bay hơi.

Cảnh Báo Tự Động

• Đèn cảnh báo: Tự động bật sáng và phát tín hiệu khi phát hiện nguy cơ cháy, nổ hoặc rò rỉ hóa chất.
• Âm thanh báo động: Hệ thống còi báo khẩn cấp để thông báo cho thủy thủ đoàn và các tàu gần đó.

4. Trang Bị Bảo Hộ Cá Nhân (PPE)

Thủy thủ đoàn cần được trang bị đầy đủ dụng cụ bảo hộ để đảm bảo an toàn khi xử lý các tình huống khẩn cấp:

• Mặt nạ phòng độc: Bảo vệ đường hô hấp khi xử lý khí độc hoặc hóa chất nguy hiểm.
• Găng tay chống hóa chất: Sử dụng khi tiếp xúc với chất ăn mòn hoặc chất độc hại.
• Quần áo chống cháy: Dùng khi thao tác tại các khu vực có nguy cơ cháy nổ cao.
• Dép chống tĩnh điện: Để tránh phát sinh tia lửa tĩnh điện khi xử lý chất dễ cháy.

5. Hệ Thống Thoát Hiểm và Ứng Phó Khẩn Cấp

Lối Thoát Hiểm

• Đánh dấu rõ ràng: Các lối thoát hiểm cần được chỉ dẫn bằng biển báo phát sáng hoặc phản quang.
• Lối đi riêng: Đảm bảo có các lối thoát hiểm độc lập cho khoang chứa hàng hóa nguy hiểm.

Trang Bị Ứng Phó Sự Cố

• Bộ dụng cụ xử lý hóa chất tràn: Bao gồm chất trung hòa axit, khăn thấm dầu, và dụng cụ bịt kín.
• Tàu cứu hộ: Các tàu phải trang bị thuyền cứu sinh và phao cứu hộ ở vị trí dễ tiếp cận.

Hệ Thống Thông Tin Liên Lạc

• Radio khẩn cấp: Đảm bảo liên lạc nhanh với các cơ quan cứu hộ hoặc cảng gần nhất khi có sự cố.
• Bản đồ lưu trữ hàng hóa: Thủy thủ đoàn được cung cấp sơ đồ bố trí hàng hóa để xử lý nhanh khi cần thiết.

Ví Dụ Thực Tế

Hãng Tàu CMA CGM

CMA CGM đã áp dụng hệ thống an toàn tiên tiến cho các tàu vận chuyển hàng hóa nguy hiểm:

• Trang bị bình chữa cháy CO2 tự động: Được lắp đặt ở các khoang chứa hàng.
• Cảm biến rò rỉ khí gas: Giám sát các container chứa khí hóa lỏng (nhóm 2).

Hãng Tàu MOL (Mitsui O.S.K. Lines)

MOL đầu tư vào hệ thống cảm biến cháy và hệ thống phun nước tự động:

• Cảm biến nhiệt độ và khói: Tích hợp trong mọi khoang chứa hàng hóa nguy hiểm.
• Bộ dụng cụ xử lý khẩn cấp: Bao gồm bộ trung hòa axit và thiết bị hút khử độc.

V. Đảm Bảo Bảo Hiểm Hàng Hóa

Vận chuyển hàng hóa nguy hiểm bằng đường biển đi kèm với rủi ro cao, do đó cần có bảo hiểm phù hợp để giảm thiểu tổn thất tài chính.

Lưu ý về bảo hiểm:

• Phạm vi bảo hiểm: Đảm bảo bảo hiểm bao gồm các rủi ro liên quan đến cháy nổ, rò rỉ hoặc hư hỏng hàng hóa.
• Đối tác bảo hiểm: Chọn các công ty bảo hiểm chuyên nghiệp và có kinh nghiệm trong lĩnh vực vận tải hàng nguy hiểm.

VI. Ví Dụ Doanh Nghiệp Thành Công:

• BASF (Đức): Một trong những tập đoàn hóa chất lớn nhất thế giới, BASF áp dụng nghiêm ngặt tiêu chuẩn IMDG Code khi vận chuyển hóa chất qua đường biển, đảm bảo an toàn tuyệt đối và uy tín quốc tế.
• ExxonMobil: Khi vận chuyển dầu mỏ và các sản phẩm hóa dầu, ExxonMobil sử dụng công nghệ hiện đại để theo dõi lô hàng và đào tạo đội ngũ nhân viên chuyên sâu, giảm thiểu tối đa rủi ro.

Kết Luận

Vận chuyển hàng hóa nguy hiểm bằng đường biển là một thách thức đòi hỏi sự tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn an toàn quốc tế. Bằng cách thực hiện đầy đủ các quy định và quy trình trên, doanh nghiệp không chỉ đảm bảo an toàn cho lô hàng mà còn bảo vệ uy tín và sự phát triển bền vững trong hoạt động xuất khẩu.