Vận chuyển hàng hóa bằng đường biển là lựa chọn kinh tế và phù hợp với nhiều loại hàng hóa. Tuy nhiên, quá trình này không tránh khỏi các rủi ro về hư hỏng hoặc mất mát hàng hóa. Điều quan trọng là xác định trách nhiệm của đơn vị vận chuyển và cách xử lý khi xảy ra sự cố. Bài viết này cung cấp hướng dẫn chi tiết về trách nhiệm của đơn vị vận chuyển và lời khuyên giúp bạn lựa chọn đối tác vận chuyển uy tín.

I. Trách Nhiệm Cơ Bản của Đơn Vị Vận Chuyển

Khi ký hợp đồng vận chuyển, đơn vị vận chuyển có nghĩa vụ đảm bảo hàng hóa đến đúng thời gian, địa điểm và trong tình trạng tốt nhất.

1. Đảm Bảo An Toàn Hàng Hóa Trong Suốt Quá Trình Vận Chuyển

Quy trình bảo quản và vận chuyển:

• Kiểm tra tình trạng container trước khi đóng hàng, đảm bảo container không rò rỉ, ẩm mốc hoặc móp méo.
• Bảo quản đúng điều kiện hàng hóa: Ví dụ, hàng đông lạnh cần duy trì nhiệt độ ổn định trong suốt hành trình.

Ví dụ thực tế:

• Với hàng điện tử nhạy cảm, container cần có hệ thống thông gió để tránh quá nhiệt, đảm bảo chất lượng hàng khi giao đến cảng nhập.

2. Giám Sát Quá Trình Bốc Xếp và Lưu Kho

Nhiệm vụ trong quá trình bốc xếp:

• Đảm bảo nhân viên bốc dỡ đúng kỹ thuật để tránh va đập và hư hỏng hàng hóa.
• Sử dụng pallet và dây chằng phù hợp để cố định hàng hóa trong container, ngăn ngừa xô lệch khi tàu di chuyển.

Ví dụ:

• Đơn vị vận chuyển máy móc công nghiệp từ khu công nghiệp Việt Nam sang Nhật Bản cần sử dụng xe nâng chuyên dụng và chằng buộc chắc chắn để bảo vệ thiết bị trong quá trình bốc dỡ.

3. Tuân Thủ Quy Định An Toàn và Chuẩn Quốc Tế

• Đảm bảo các container đạt chuẩn ISO cho hàng xuất khẩu, đặc biệt là với hàng nguy hiểm.
• Tuân thủ các yêu cầu quốc tế về an toàn hàng hải và quy định của hải quan tại nước xuất khẩu và nhập khẩu.

Ví dụ:

• Khi vận chuyển hóa chất hoặc hàng dễ cháy, đơn vị vận chuyển cần tuân thủ IMDG Code (International Maritime Dangerous Goods Code) và chuẩn bị đầy đủ giấy tờ khai báo hàng nguy hiểm.

4. Xử Lý Khẩn Cấp Khi Có Sự Cố Trong Vận Chuyển

Trong trường hợp gặp sự cố như hư hỏng container, chậm trễ do thời tiết hoặc tai nạn trên biển, đơn vị vận chuyển cần:

• Thông báo kịp thời cho chủ hàng về tình hình và phương án giải quyết.
• Điều chỉnh lộ trình vận chuyển (nếu có thể) để hạn chế thiệt hại.

Ví dụ:

• Nếu container chứa hàng thực phẩm bị hỏng do sự cố kỹ thuật, đơn vị vận chuyển cần thuê container thay thế nhanh chóng để đảm bảo thời gian giao hàng.

5. Cung Cấp Vận Đơn và Tài Liệu Liên Quan Kịp Thời

• Vận đơn đường biển (Bill of Lading) là tài liệu quan trọng để người mua nhận hàng tại cảng nhập.
• Đơn vị vận chuyển có trách nhiệm cấp vận đơn gốc hoặc vận đơn điện tử sau khi hàng đã được bốc lên tàu.

Ví dụ:

• Một công ty xuất khẩu nông sản cần có vận đơn gốc để giải quyết thủ tục hải quan tại châu Âu và thông quan nhanh chóng.

6. Hỗ Trợ Chủ Hàng Trong Khai Báo Hải Quan

• Đơn vị vận chuyển cần phối hợp chặt chẽ với hải quan để hàng hóa được thông quan thuận lợi.
• Hỗ trợ chủ hàng chuẩn bị hồ sơ như hóa đơn thương mại, vận đơn và chứng nhận xuất xứ (C/O).

7. Đảm Bảo Cam Kết Về Thời Gian Giao Hàng

• Đơn vị vận chuyển cần thực hiện đúng lịch trình đã cam kết, đặc biệt với hàng hóa có thời hạn sử dụng như thực phẩm, dược phẩm.
• Nếu có sự chậm trễ không lường trước, cần thông báo ngay cho chủ hàng và đưa ra giải pháp bù đắp.

Ví dụ:

• Khi tàu gặp bão và phải đổi lộ trình, đơn vị vận chuyển cần thông báo với khách hàng và sắp xếp giao hàng bằng phương thức thay thế (chẳng hạn như đường bộ hoặc đường hàng không cho đoạn cuối).

8. Hỗ Trợ Trong Quá Trình Khiếu Nại và Bồi Thường

Nếu hàng hóa bị hư hỏng, đơn vị vận chuyển cần:

• Phối hợp điều tra nguyên nhân và chuẩn bị hồ sơ cần thiết cho quy trình khiếu nại.
• Thương lượng và thực hiện bồi thường theo điều khoản hợp đồng hoặc theo chính sách bảo hiểm đã mua.

Ví dụ:

• Nếu hàng hóa bị hỏng do rò rỉ container, đơn vị vận chuyển cần phối hợp với bên bảo hiểm và thực hiện bồi thường đúng hạn cho chủ hàng.

9. Cung Cấp Hệ Thống Theo Dõi Hàng Hóa Trực Tuyến

• Hệ thống theo dõi lộ trình hàng hóa trực tuyến giúp chủ hàng kiểm soát quá trình vận chuyển và chủ động xử lý nếu có sự cố.
• Các đơn vị vận chuyển uy tín sẽ cung cấp cập nhật theo thời gian thực về tình trạng tàu và hàng hóa.

10. Đảm Bảo Khả Năng Tương Tác và Hỗ Trợ 24/7

• Đơn vị vận chuyển cần có đội ngũ hỗ trợ khách hàng 24/7 để giải quyết các vấn đề phát sinh trong quá trình vận chuyển.
• Hệ thống giao tiếp hiệu quả giúp chủ hàng và đơn vị vận chuyển phối hợp nhanh chóng, giảm thiểu rủi ro.

Trách nhiệm của đơn vị vận chuyển khi hàng hóa bị hư hỏng trong vận chuyển đường biển

II. Các Trường Hợp Đơn Vị Vận Chuyển Phải Chịu Trách Nhiệm

1. Hư hỏng do lỗi trong quá trình bốc xếp:

   Nếu hàng hóa bị rơi hoặc va chạm trong quá trình bốc xếp, đơn vị vận chuyển sẽ phải chịu trách nhiệm.

2. Container không đạt chuẩn:

   Trường hợp container bị hư hỏng, rò rỉ khiến hàng hóa bên trong bị ảnh hưởng, đơn vị vận chuyển sẽ phải đền bù.

3. Lỗi vận hành của nhân viên:

   Nếu lỗi do nhân viên của đơn vị vận chuyển (thuyền trưởng hoặc thủy thủ) gây ra, đơn vị này sẽ phải bồi thường thiệt hại.

III. Khi Nào Đơn Vị Vận Chuyển Được Miễn Trách Nhiệm?

1. Rủi ro bất khả kháng: Trường hợp do thiên tai, bão biển, hoặc chiến tranh, đơn vị vận chuyển được miễn trách nhiệm.
2. Lỗi từ phía chủ hàng: Nếu hàng hóa bị hư hỏng do đóng gói không đúng cách hoặc khai báo sai trọng lượng, đơn vị vận chuyển không phải chịu trách nhiệm.

IV. Quy Trình Khiếu Nại và Bồi Thường

Khi phát hiện hàng hóa bị hư hỏng, chủ hàng cần tuân thủ quy trình sau để đảm bảo quyền lợi:

1. Lập biên bản hiện trạng: Kiểm tra hàng ngay khi nhận và lập biên bản có sự chứng kiến của đơn vị vận chuyển.
2. Chuẩn bị hồ sơ khiếu nại: Bao gồm hóa đơn, vận đơn, phiếu đóng gói và các hình ảnh hiện trạng.
3. Thương lượng bồi thường: Đơn vị vận chuyển và chủ hàng sẽ cùng thỏa thuận mức bồi thường. Nếu hàng hóa đã được mua bảo hiểm, công ty bảo hiểm sẽ tham gia xử lý.
4. Giải quyết tranh chấp: Trong trường hợp không thỏa thuận được, tranh chấp sẽ được giải quyết qua tòa án thương mại hoặc trọng tài quốc tế.

V. Vai Trò Của Bảo Hiểm Trong Vận Chuyển Đường Biển

1. Bảo hiểm toàn diện (All Risks): Bảo hiểm cho mọi rủi ro có thể xảy ra trong quá trình vận chuyển.
2. Bảo hiểm trách nhiệm hạn chế (FPA): Chỉ bảo hiểm cho các sự cố lớn, chẳng hạn như tai nạn hoặc tàu chìm.

Lời khuyên:
Doanh nghiệp nên mua bảo hiểm cho hàng hóa có giá trị lớn hoặc nhạy cảm với môi trường như thực phẩm đông lạnh hoặc hóa chất.

VI. Lựa Chọn Đơn Vị Vận Chuyển Uy Tín

Chọn đúng đối tác vận chuyển là yếu tố quyết định thành công trong xuất khẩu hàng hóa. Dưới đây là các tiêu chí quan trọng để lựa chọn đơn vị vận chuyển uy tín:

1. Kinh nghiệm và danh tiếng:

   • Chọn đơn vị có nhiều năm kinh nghiệm và đã thực hiện thành công các dự án tương tự.

2. Chứng nhận quốc tế:

   • Các công ty có chứng nhận ISO hoặc thành viên của Hiệp hội Vận tải Quốc tế (IATA) thường đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng.

3. Dịch vụ khách hàng tốt:

   • Đơn vị vận chuyển cần cung cấp hỗ trợ 24/7 và xử lý kịp thời các vấn đề phát sinh.

4. Bảo hiểm và chính sách bồi thường rõ ràng:

   • Chọn công ty có chính sách bảo hiểm minh bạch và quy trình bồi thường nhanh chóng.

5. Công nghệ hiện đại:

   • Đơn vị vận chuyển uy tín thường sử dụng hệ thống theo dõi lộ trình hàng hóa trực tuyến, giúp bạn kiểm soát hàng hóa từ xa.

6. Đối tác quốc tế:

   • Công ty có mạng lưới đối tác quốc tế rộng khắp sẽ giúp quá trình vận chuyển thuận lợi hơn, đặc biệt trong xuất khẩu đa phương thức.

7. Có khả năng xử lý các dự án phức tạp:

   • Đơn vị vận chuyển cần có khả năng xử lý dự án phức tạp như vận chuyển hàng siêu trường, siêu trọng, hoặc hàng hóa cần điều kiện bảo quản đặc biệt.

8. Khả Năng Tư Vấn và Tối Ưu Quy Trình Xuất Nhập Khẩu

   • Đơn vị vận chuyển uy tín cần có đội ngũ chuyên gia am hiểu thủ tục hải quan và quy trình logistics, từ đó tư vấn cho doanh nghiệp lựa chọn phương thức vận chuyển hiệu quả nhất

9. Cam Kết Bảo Vệ Môi Trường

   •  Các đơn vị vận chuyển lớn hiện nay thường áp dụng chính sách vận tải xanh, giảm thiểu phát thải khí carbon trong quá trình vận chuyển

10. Chính Sách Thanh Toán và Các Điều Khoản Hợp Đồng Linh Hoạt

• Đơn vị vận chuyển cần cung cấp các tùy chọn thanh toán linh hoạt, phù hợp với quy mô và ngân sách của doanh nghiệp.
• Các điều khoản hợp đồng rõ ràng về bồi thường, bảo hiểm và trách nhiệm pháp lý sẽ giúp bảo vệ quyền lợi của doanh nghiệp trong trường hợp phát sinh sự cố.

VII. Lời Khuyên Để Giảm Thiểu Rủi Ro Hư Hỏng

1. Kiểm tra container trước khi đóng hàng: Đảm bảo container đạt tiêu chuẩn, không bị rò rỉ hoặc hỏng hóc.
2. Chọn dịch vụ bảo hiểm phù hợp: Mua bảo hiểm toàn diện để bảo vệ hàng hóa trước mọi rủi ro.
3. Làm việc với công ty vận chuyển uy tín: Đảm bảo quá trình vận chuyển diễn ra an toàn và nhanh chóng.
4. Kiểm tra lộ trình tàu: Đảm bảo tàu đi đúng lịch trình và tránh thời tiết xấu.

Kết Luận

Trách nhiệm của đơn vị vận chuyển khi hàng hóa bị hư hỏng phụ thuộc vào nguyên nhân và điều khoản hợp đồng. Chủ hàng cần nắm rõ quy trình khiếu nại và bảo hiểm để đảm bảo quyền lợi. Để giảm thiểu rủi ro, doanh nghiệp nên chọn đối tác vận chuyển uy tín với chính sách bảo hiểm rõ ràng và dịch vụ hỗ trợ tốt. Điều này sẽ giúp quá trình vận chuyển hàng hóa bằng đường biển diễn ra suôn sẻ và an toàn hơn.